Αριστερά & εκλογές (από tvxs)

Η ανάγκη για μια άλλη πρόταση απέναντι στις νεοφιλελεύθερες οικονομικές επιλογές φέρνει προ των ευθυνών της την αριστερά, η οποία τη τελευταία περίοδο καταγράφεται απλά ως συμπληρωματική δύναμη στο πολιτικό γίγνεσθαι.

Του Άκη Κοσώνα

Το σύστημα δεν τρίζει, αλλά και να τρίζει δεν έχει να φοβάται τίποτα από την παραδοσιακή Αριστερά. Στον όρο περιλαμβάνεται τόσο η σκληρή μονολιθική (ΚΚΕ) όσο και η ανανεωτική (ΣΥΝ) Αριστερά. Μια ματιά στα αποτελέσματα της τελευταίας15ετίας για το ΚΚΕ και τον ΣΥΝ πείθει ότι πρόκειται για δυνάμεις παγιωμένες στην οροφή του 13-14%, ενώ συχνά το άθροισμά τους πέφτει ακόμα και από το 10%. Σε καμιά περίπτωση το ΚΚΕ ή ο Συνασπισμός δεν κατάφεραν να δημιουργήσουν ρεύμα υπέρ της Αριστεράς, πολύ περισσότερο να απειλήσουν τα υψηλά ποσοστά των δύο μεγάλων κομμάτων. Η αριστερή πρόταση όπως κι αν κατατέθηκε στο εκλογικό σώμα κινήθηκε σε αφόρητα βαρετή μιζέρια και επανάληψη. Τόσο, που οι ειδικοί των αναλύσεων και μετρήσεων ξεκινούν από το δεδομένο 10-13% των δυνάμεων της παραδοσιακής Αριστεράς, το αφαιρούν από το 100% των εγκύρων, όπως αφαιρούν και το 5% των «άλλων-διάφορων», το 5% του ΛΑΟΣ σήμερα του ΔΗΚΚΙ ή της Πολιτικής Άνοιξης παλιότερα και εργάζονται πάνω στο 77-82% που μένει για να υπολογίσουν πως θα κατανεμηθεί (περίπου...) μεταξύ ΠΑΣΟΚ και Νέας Δημοκρατίας. Αν υπάρξει κάποια έκπληξη στο πολιτικό σκηνικό, αυτή δεν μοιάζει πιθανό να έρθει από την κοινοβουλευτική Αριστερά.
Να δούμε τον πίνακα που ακολουθεί :

ΒΟΥΛ. ΕΚΛΟΓ.------ ΚΚΕ-------ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ------ΑΘΡ. ΔΥΝΑΜ.

1993 ----> 313.001 (4,53%) 202.887 (2,94%) 515.888 ( 7,47%)
1996 ----> 380.167 (5,61%) 347.051 (5,12%) 727.218 ( 10,73%)
2000 ----> 379.454 (5,52%) 219.880 (3,20%) 599.334 ( 8,72%)
2004 ----> 436.573 (5,90%) 241.539 (3,26%) 678.112 ( 9,16%)
2007 ----> 583.815 (8,15%) 361.211 (5,04%) 945.026 ( 13,19%)

Το 1993 η κοινοβουλευτική Αριστερά συγκεντρώνει το χαμηλότερο ποσοστό της από τη μεταπολίτευση και είναι η χρονιά που συντρίβεται το ΚΚΕ και η ανανεωτική Αριστερά υπό την εκδοχή του Συνασπισμού αποτυγχάνει μα μπει στη Βουλή. Πρόκειται για τις εκλογές του Οκτωβρίου 93 όταν ο θεωρούμενος νεκρός πολιτικά Ανδρέας Παπανδρέου επανακάμπτει και κερδίζει για το ΠΑΣΟΚ τις εκλογές με το σχεδόν απίστευτο 46,88%. Η Αριστερά πληρώνει τη συνεργασία με τη ΝΔ, τις παραπομπές, αλλά και την αποτυχία της να συγκροτήσει ισχυρό, πειστικό ενωτικό φορέα Το 1996 ανακάμπτει αλλά προσωρινά και χρειάζεται να περάσουν 11 χρόνια για να ξαναφθάσει αθροιστικά το 13% στις εκλογές του 2007. Το αναμενόμενο έχει πάρει πια επίσημα τη θέση της έκπληξης που πολλοί περίμεναν να κάνει κάποια στιγμή η Αριστερά.

Η ευκαιρία των ευρωεκλογών

Οι ευρωεκλογές που αποτελούν ευκαιρία για τα μη εξ ορισμού κυβερνητικά κόμματα να αποτελέσουν εναλλακτική λύση, δεν φαίνεται να βοηθούν την αριστερά. Βεβαίως ο μέσος όρος της κινείται πάνω από αυτόν των βουλευτικών εκλογών, κοντά στις 800.000 (690.000 στις βουλευτικές) αλλά αυτό δεν αρκεί για να δώσει εικόνα εναλλακτικής πολιτικής λύσης. Στις τελευταίες ευρωεκλογές μάλιστα, η μεγάλη αποχή που πλησίασε το 50% έπληξε καίρια και την Αριστερά, με συνέπεια να αρθεί και η βασική σταθερά που έλεγε ότι τουλάχιστον «το ΚΚΕ δεν επηρεάζεται από την αποχή. Αυτή τη φορά επλήγη διότι 152.114 πολίτες που το είχαν ψηφίσει στις ευρωεκλογές του 2004, δεν πήγαν να ψηφίσουν, κάτι ασυνήθιστο για τους ψηφοφόρους του ΚΚΕ. Το ίδιο αλλά σε πολύ μικρότερη κλίμακα συνέβη με τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α. που σε σχέση με το 2004 απώλεσε 13.517 ψήφους.
Να δούμε τον πίνακα :


ΕΥΡΩΕΚΛ.-------ΚΚΕ---------ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ-------ΑΘΡ. ΔΥΝΑΜ.
1994 -----> 407.693 (6,29%) 405.839 (6,26%) 813.532 (12,55%)
1999 -----> 557.365 (8,67%) 331.928 (5,16%) 889.293 (13,83%)
2004 -----> 580.396 (9,48%) 254.447 (4,16%) 834.843 (13,64%)
2009 -----> 428.282 (8,35%) 240.930 (4,70%) 669.212 (13,05%)



Το πιό ανησυχητικό για την ανανεωτική αριστερά δεν βρίσκεται στην αποχή. Βρίσκεται στη διαπίστωση ότι απο τις ευρωεκλογές του 1994 χάνει συνεχώς σε κάθε αναμέτρηση δεκάδες χιλάδες ψήφων απο τη μια αναμέτρηση στην άλλη. Όπως είδαμε στην πρόσφατη αναμέτρηση έχασε 13.517 ψήφους σε σχέση με το 2004, κι αυτό μπορεί να το αποδώσει κανείς στη μεγάλη αποχή. Όμως το 2004 έχασε 77.481 σε σχέση με τις ευρωεκλογές του 1999. Και στις ευρωεκλογές του 1999 έχασε επίσης 73.911 σε σχέση με τις ευρωεκλογές του 1994! Εδώ δεν πρόκειται για «καμπανάκι» ή για «μήνυμα» που δεν πήραν, κατά τις αφόρητα πληκτικές εκφράσεις των καναλιών, αλλά για σταθερή αποχώρηση ψηφοφόρων από την εναλλακτική λύση που πρόσφερε έως τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 90 η ανανεωτική Αριστερά.

Το ΚΚΕ δεν πάσχει από την ίδια νόσο αλλά από την έλλειψη προτάσεων που έχει την καταγωγή της στην απόλυτη βεβαιότητα ότι «Αριστερά είναι αυτό που λέμε εμείς, που εκφράζουμε εμείς και τίποτα άλλο». Η στάση αυτή γεννά πλήξη στους ψηφοφόρους που δεν μπαίνουν καν σε διαδικασία «να ξαναδούν», να δουν με άλλο μάτι το ΚΚΕ αφού ούτε το ίδιο έχει διάθεση να ξαναδεί τον εαυτό του αλλιώς, μέσα στις νέες συνθήκες. Η μεγάλη διαφορά του ΚΚΕ με τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α είναι ότι το ένα «βρέξει –χιονίσει» θα παίρνει το 5-7% του εκλογικού σώματος, ενώ το άλλο όχι. Στην περίπτωση του ΣΥΝ δεν υπάρχουν τέτοιες σιγουριές. Άρα είναι εκείνος που πρέπει να δει αλλιώς τα πράγματα.

Η εκτός πλαισίου Αριστερά

Την τελευταία 15ετία η «άλλη Αριστερά» γνωρίζει καλές μέρες. Παρουσιάζει συνεχή άνοδο στις ψήφους και τα ποσοστά της και δεν είναι λάθος να επισημάνει κανείς ότι 50.000 άνθρωποι που ψηφίζουν ακροαριστερά σχήματα δράσης και σύγκρουσης με το δομημένο σύστημα, έχουν πολύ μεγαλύτερη δυναμική από 500 χιλιάδες που ψηφίζουν την «καθεστωτική Αριστερά». Την αύξηση αυτή τη συναντάμε συχνά στις εκδηλώσεις, στην παρουσία των εκτός πλαισίου αριστερών κομμάτων και σχημάτων. Παρουσία, που είναι εντονότερη και πολυπληθέστερη απ΄ όσο είχαμε συνηθίσει.

Ο πίνακας που ακολουθεί δίνει την εικόνα :


ΒΟΥΛ. ΕΚΛΟΓΕΣ --- ΑΚΡΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

1996 ---------> 17.944 (0,26%)
2000 ---------> 22.425 (0,34%)
2004 ---------> 32.273 (0,84%)
2007 ---------> 50.597 (0,71%)


Η πορεία των ψήφων για την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά είναι σταθερά αυξητική. Συνήθως ευνοείται από μια συντηρητικοποίηση της σταλινικής ή ανανεωτικής Αριστεράς όταν αυτή μοιάζει ταιριαστό κομμάτι του πολιτικού παζλ, άρα δεν ικανοποιεί τις ανάγκες ενός ριζοσπαστικού κομματιού του πληθυσμού. Τέτοιο, που δεν διστάζει να συγκρούεται με τις δυνάμεις καταστολής θεωρώντας ότι μόνο μέσα από τη σύγκρουση μπορεί να υπάρξει κάτι ως απάντηση στην εξουσία. Σε αντίθεση με το ΚΚΕ κυρίως, που επιθυμεί την μαζικοποίηση του κινήματος θεωρώντας ότι μόνο μέσα από αγώνες μαζικούς μπορεί να κατακτηθούν πράγματα. Για το ΚΚΕ και τον ΣΥΝ ο αστυνομικός μπορεί να εκπροσωπεί την καταστολή αλλά είναι «παιδί του λαού», ένας από εμάς. Για τα σχήματα της άλλης Αριστεράς είναι «μπάτσος» που έκανε την επιλογή (ή τον οδήγησε η ζωή) να εκπροσωπεί την καταστολή, άρα αντίπαλος. Η θέση αυτή ικανοποιεί μια μερίδα πολιτών που βλέπει την αλλαγή των πραγμάτων μέσω της σύγκρουσης, και τι πιο αντιπροσωπευτικό από τη σύγκρουση με τις δυνάμεις καταστολής. Την τελευταία δεκαετία η εκτός πλαισίου αριστερά αυξάνει τη δύναμή της σταθερά μια και βρίσκει εύφορο έδαφος με την ανάπτυξη και εφαρμογή ενοχλητικά συντηρητικών πολιτικών (με ξεκίνημα τις κυβερνήσεις Σημίτη που δεν τήρησαν τα προσχήματα της πασοκογενούς καταγωγής τους τιμώντας την θεωρία των «μη προνομιούχων») χωρίς αυτές να βρίσκουν δραστική απάντηση από την θεσμική Αριστερά : Το ΚΚΕ έχει μια δομημένη λογική ελεγχόμενης και περιορισμένης σύγκρουσης με το σύστημα και «το κλιμακώνει» μόνο όταν σιγουρευτεί ότι τις θέσεις του ακολουθούν χιλιάδες λαού (κάτι που δεν συμβαίνει), ενώ ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. είναι χαμένος στη συνύπαρξη πολλών τάσεων στο εσωτερικό του.
Η μεγαλύτερη συνιστώσα του, ο Συνασπισμός, έχει σαφώς κοινοβουλευτική και ευρωπαϊκή θεώρηση των πραγμάτων αλλά συγχρόνως είναι αναγκασμένος να προσφέρει κάλυψη στις ακραίες θέσεις άλλων συνιστωσών του που προτίμησαν να στεγαστούν εκεί παρά να αντιπαρατίθενται ή να συνεργάζονται ανά περίπτωση με τους συντρόφους τους άλλων εξωσυστημικών σχημάτων. Κάτι που του στοίχισε εκλογικά στις πρόσφατες ευρωεκλογές, μετά τα επεισόδια του περασμένου Δεκεμβρίου με αφορμή τη δολοφονία του μαθητή Αλέξη Γρηγορόπουλου. Κατηγορήθηκε από διάφορες πλευρές (ΛΑΟΣ και ΚΚΕ, αλά και εμμέσως από τη ΝΔ) ότι πρόσφερε κάλυψη στους «κουκουλοφόρους» και υπέθαλψε αν δεν υποκίνησε τα επεισόδια. Η ανεπαρκής και χωρίς έμπνευση στάση και δράση της παραδοσιακής αριστεράς οδηγεί εύκολα νέους κυρίως πολίτες στην επιλογή στήριξης μικρότερων σχημάτων με μεγαλύτερη φαντασία στη δράση τους. Όχι ότι κομμάτια αυτής της αριστεράς δεν είναι σταλινικά σε ότι τουλάχιστον αφορά την καταγωγή και ιδεολογία τους.

Για παράδειγμα από το 0,71% (και τις 50.687 ψήφους) που συγκεντρώνει η άκρα Αριστερά στις βουλευτικές του 2007, το μισό (0,36% και 29.510 ψήφοι) ανήκει σε δύο ακραιφνώς σταλινικά-μαοϊκά κόμμματα : Το ΚΚΕ (μ-λ) και το Μ-Λ ΚΚΕ που μετέχουν ανελλιπώς στις εκλογές και συγκεντρώνουν ανάλογες δυνάμεις και ποσοστά. Η δράση τους όμως και «οι συμμαχίες των δρόμων» και των διεκδικήσεων που επιλέγουν είναι απείρως πιο συναρπαστικές και ελκυστικές από τα αντίστοιχα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής αριστεράς.

Σταθερότητα στις ευρωεκλογές

Το ίδιο παρατηρούμε και στον πίνακα με τα αποτελέσματα στις ευρωεκλογές. Τα σχήματα της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς έχουν σταθερά ανοδική πορεία και μάλιστα στην τελευταία τετραετία έχει υπάρξει αριθμητική ταύτιση των πολιτών που τα επέλεξαν στις βουλευτικές εκλογές αλλά και στις εκλογές για το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο :

ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ---ΑΚΡΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ
1994 --------> 29.452 (0,45%)
1999 --------> 50.055 (0,78%)
2004 --------> 51.635 (0,84%)
2009 --------> 43.956 (0,86%)


Αυτό σημαίνει ότι έχει αρθεί σε σημαντικό βαθμό η αναστολή της μη επιλογής μικρού κόμματος μπροστά στον φόβο να συρρικνωθεί η δύναμη ενός εκ των δύο μεγάλων αριστερών κομμάτων ή στον επίσης φόβο «να γυρίσει η Δεξιά» (ή να παραμείνει αν έχει ήδη γυρίσει). Για όσους επιλέγουν ακροαριστερά σχήματα δεν υπάρχει πια κανένα δίλημμα, υπάρχει μόνο η επιθυμία και η απόφαση να καταδικάσει τα κόμματα της παραδοσιακής αριστεράς ως συστημικά , κομμάτια του πολιτικού συστήματος και ενδεχομένως εργαλεία του, αλλά και ως αναποτελεσματικά στη διεκδίκηση μιας καλύτερης καθημερινότητας.

Το ΚΚΕ θεωρείται δύσκαμπτο και παλαιολιθικό, ο Συνασπισμός ευκαιριακός και κοσμοπολίτικος. Ακόμα και η κάλυψη που πρόσφερε στους εξεγερμένους νέους του περασμένου Δεκέμβρη δεν θεωρήθηκε ως συνεπής στάση αλλά ως ευκαιρία να διαφοροποιηθεί, να ξεχωρίσει για λόγους πολιτικού λάϊφ στάϊλ.

Έτσι κι αλλιώς όσοι επέλεγαν και επιλέγουν ακροαριστερά σχήματα έχουν προχωρήσει συνειδητά στην πολιτική απόρριψη του ΚΚΕ ως βαθιά συντηρητικού σχήματος με λογικές και μεθόδους καταστολής στο βαθμό που οτιδήποτε εξεγερμένο μη ελεγχόμενο από το ίδιο το κόμμα, ταυτίζεται με προβοκάτσια και πρακτοριλίκι.

Παγιωμένη (και παγωμένη...) δύναμη...

Ασφαλώς η παραδοσιακή Αριστερά ανανεωτική και μη, δεν κινδυνεύει σε επίπεδο ψήφων και ποσοστών από τα ακροαριστερά κόμματα και σχήματα. Κινδυνεύει όμως στο πεδίο της απήχησης, στο πεδίο του ακροατηρίου που συνεχώς μειώνεται μια και η στροφή της εξουσίας (και στην Ελλάδα) σε φιλελεύθερες οικονομικά επιλογές επιζητεί την άλλη πρόταση. Που πρέπει να διατυπωθεί από αυτόν που δεν κυβερνά. Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει και τα εκλογικά ποσοστά βεβαιώνουν για την καταγραφή της αριστεράς ως συμπληρωματικής δύναμης στο πολιτικό γίγνεσθαι. Με τρόπο μάλιστα ανιαρό και αδιέξοδο.

* Το κείμενο έχει δημοσιευθεί στο πολιτικό περιοδικό
«Τα πράγματα», στο τεύχος Σεπτεμβρίου 2009.

Αναδημοσίευση από tvxs.gr